NEDEN KIRMIZI GÖZ?

Neden filmlerde kötü robotlar kırmızı göz ile tasvir edilir?

Cevaplanması hiç de zor bir soru değil. "Renk psikolojisi" olarak adlandırabileceğimiz bu durum gayet doğal. Kırmızı, daha çok kötülüğü ve tehlikeyi temsil eder. Dolayısıyla kötü robotların gözlerinin kırmızı olması gözümüze normal gelir ve fazla yadırgamayız. Düşünsenize, yeşil gözlü(yahut yeşile boyalı/yeşil giyen) bir robotun düşman olduğunu. Yeşil bize daha hayat dolu, sakin, -tonlarına göre- enerjik görüneceğinden düşmanı da o renk ile özdeşleştirmek kolay olmayacaktır. Ancak kırmızı yaratığı ekranda ilk gördüğünüzde ne kadar dost canlısı gibi görünse de içten içe bir arıza sezeriz onda; bir şeylerin ters gittiğini/gideceğini anlarız.

Peki kötü yaratıkları, illa robotlar olmak zorunda değil, kırmızı göz ile resmetmek artık bir klişe hâline mi gelmiştir? Orası tartışılır. Bana göre, çok önem teşkil eden bir konu değil. Film kaliteli olsun, kendini sevdirsin yeter benim için; gerisi eser sahibinin takdirine kalmış. 

Tek sinema ile kısıtlı tutamayız bu geleneği. Film dışında diğer tüm "renkli" sanat eserlerinin çoğunda aynı değişmezler geçerli(istisnalar olacaktır elbette). Yalnız biz filmler üzerinden gideceğiz. İzlediğim ve izlemediğim ama bildiğim filmlerden karşıma çıkan kırmızı gözlülerin listesini yaptım, resimleriyle birlikte sizinle paylaşıyorum.

HAL 9000 (2001: A Space Odyssey, 1968)

Muhtemelen sinemanın en ünlü robotu. HAL 9000, Kubrick'in olağanüstü hayalgücü tarafından yaratılmış ve yönetmenin en bilindik eseri 2001: A Space Odyssey filminde gözükerek unutulmazlar arasına adını yazdırmıştır. 

HAL 9000 zeki ve -hâliyle- gelişmiş bir robot. Konuşabiliyor, düşünebiliyor, hissedebiliyor, dudak okuyabiliyordu...

ABC Warrior (Judge Dredd, 1995)

Stallone'un efsâne filmlerinden birinde, "Yargıç"ta yer alıyordu bu robotlar. Sadece öldürmeye yararlardı, pek akıllı olduklarını sanmıyorum.

Evolver (Evolver, 1995)

İzlemediğim fakat bildiğim filmlerden biri Evolver. Filmin adıyla aynı ismi taşıyan robot konuşabiliyordu ve öldürmek için bıçak fırlatıyordu(en azından ben o kadarını gördüm, başka türlü de öldürebilir herhâlde). Ortalama bir zekâya sahip.

Terminatörler (The Terminator üçlemesi, 1984-2003)

"Terminatör" sözcüğünü duyunca aklımızda beliren kırmızı gözlü robotların en meşhurlarından. Terminatörler birçok kategoriye ve seriye göre gruplara ayrılmıştır. http://terminator.wikia.com/wiki/Terminator adresinden tüm çeşitlerini görebilirsiniz. 

Megatron (Transformers üçlemesi, 2007-2011)

Hugo Weaving tarafından seslendirilen Megatron, uzun soluklu Transformers furyasının güçlü, acımasız, zalim Decepticon robotu. Daima yenilgiye mahkûm, talihsiz karakterlerden biridir aynı zamanda.

Adsız (I, Robot, 2004)

2035 yılında geçen filme göre geleceğin tasviri birçok insanın evinde bulunan ve her işi sorgusuz sualsiz yerine getiren robotlarla çevrili bir dünyâ. İnsanlar robotlara güvenmektedir ancak robotlara ısınamayan, içlerinde bir yanlış olduğunu fark eden biri vardır: başrol oyuncusu Will Smith. Endişesi haklı çıkacaktır ve robotlar bir gün ayaklanacaklardır. E tabii ki, renkleri de beyazdan kırmızıya dönüşecektir.

Makineler (The Matrix üçlemesi, 1999-2003)

Makineler, İngilizce adıyla "The Machines", yine insan yapımı robotlardır. 21. yüzyılda yapay zekâyı icat eden insanoğlu, hayatlarına yardımcı olabilsinler diye bu robotları yaratmıştır. Yüzyılın sonunda isyan eden robotlar, insanlardan ayrılıp "Zero One" dedikleri bir şehir kurmuşlardır. Makinelerin isteği, dünyâdaki her canlı gibi kendilerine saygı duyulması ve bir ırk olarak kabûl görülmeleridir. Bu istekleri reddedilir ve insanlar ile makineler arasında iki tarafın da ağır kayıplar vereceği, sonucunun yaşadıkları dünyâya mal olacağı bitmek bilmez bir savaş başlar. 

İnsanlar atmosferi yok ettikten sonra makinelerin Güneş ile olan bağlantısı kesilir. Makineler yeni bir güç kaynağı arayışına çıkar; buldukları çözüm ise, Matrix'dir... 

Auto (WALL-E, 2008)

Daha ilk bakışta HAL 9000'den esinlenerek yaratıldığını gördüğümüz Auto, animasyon filmi WALL-E'de yer alıyordu. Tıpkı HAL gibi başlarda dost, sonlarda düşman rolüne bürünüyordu.

Sally (Oblivion, 2013)

Spoiler içerir. Kırmızı gözlülerin son örneği, bu sene çıkan Tom Cruise'lu bilimkurgu Oblivion'dan geliyor. 2017 yılında dünyâyı işgâl eden uzaylılar, çoğu insanı öldürmüş ve bazılarının klonunu oluşturup onların da beynini yıkamıştır. Daha fazla bilgi vermeden, filmi izlemenizi tavsiye ederim.